Konwersatorium naukowe pt. Aspects of Operetta. What is interesting about researching the genre today and why are most studies so out of sync with our times?

Wtorek 29 października 2024, godz. 12, s. 2.124

Dr Kevin Clarke (Berlin – Amsterdam)

Aspects of Operetta. What is interesting about researching the genre today and why are most studies so out of sync with our times?

Aspekty operetki. Co ciekawego wnoszą współczesne badania tego gatunku i dlaczego większość z nich jest tak spóźniona?

Prowadzenie – prof. dr hab. Ryszard Daniel Golianek

Studia dotyczące operetki stanowią przedmiot różnych dyscyplin: historii teatru i muzykologii, ale ostatnio także queer studies, studiów feministycznych, ekonomii, studiów nad Holokaustem itp. Chociaż nie sposób wskazać jakiegoś dominującego zakresu badań nad operetką, wielu młodszych naukowców zaczęło traktować ten gatunek jako zwierciadło interesujących wydarzeń społecznych, takich jak recepcja jazzu w Republice Weimarskiej, rewolucja seksualna w różnych krajach w XIX i na początku XX wieku, komunizm i socjalizm w krajach za żelazną kurtyną itp. Odkryli oni również, że w archiwach znajduje się wiele materiałów źródłowych – listów, pamiętników czy umów – przez dziesięciolecia ignorowanych przez przemysł operetkowy i badaczy. Mimo wszystkich tych nowych możliwości nadal zaznacza się ogólna niechęć do zajmowania się, w odniesieniu do operetki, żywotnymi kwestiami dyskutowanymi we współczesnym społeczeństwie, dotyczącymi nacjonalizmu, antysemityzmu, seksizmu, kolonializmu, rasizmu itp. Ma to związek z rzekomo „bezproblemowym” wyobrażeniem operetki i z „polityką szacunku”, która z różnych powodów powstrzymuje wielu autorów książek o operetce (takich jak Richard Traubner czy Kurt Gänzl) przed podejmowaniem takich zakresów.

Podczas wykładu zostaną nakreślone zmiany, jakie zaszły w podejściu do operetki w ciągu ostatnich trzydziestu lat i przedstawione współczesne tendencje badawcze, a  także omówione przyczyny tego, dlaczego te nowe ujęcia są tak silnie zwalczane przez starszych badaczy (a także publiczność). Znajduje to odzwierciedlenie np. w wojnach toczonych przy redagowaniu Wikipedii, obsadach przedstawień operetkowych, powoływaniu się na „tradycję” i w różnych innych działaniach. Wykład będzie miał charakter świadomie prowokacyjny, domagający się większej odwagi w dziedzinie badań nad operetką i bardziej „zdecydowanego” potraktowania gatunku.

Dr Kevin Clarke studiował muzykologię i historię literatury w Berlinie i Mediolanie. Doktorat uzyskał na podstawie pracy Im Himmel spielt auch schon die Jazzband: Kálmán und die transatlantische Operette. Pracuje jako krytyk muzyczny, dziennikarz, kurator i wykładowca m.in. w Hochschule Osnabrück oraz Humboldt Universität Berlin. Specjalizuje się w teatrze muzycznym, zwłaszcza w musicalach i operetkach. Clarke skupia się szczególnie na kwestiach dotyczących problematyki LGBTQ. Wśród jego publikacji znajdują się liczne artykuły, m.in. Die Welt der Operetta. W 2007 roku był redaktorem pracy Glitter and Be Gay, pierwszej na świecie książki o (homo)seksualności i operetce, ostatnio opublikował Breaking Free – The Wonderful World of the LGBTQ Musical (2022). Jest dyrektorem Operetta Research Center w Amsterdamie.